Sejm i Senat RP ustanowiły patronów roku 2020 w Polsce. Uhonorowani zostali święty Jan Paweł II, Stanisław Żółkiewski, Roman Ingarden, Leopold Tyrmand, Jan Kowalewski, ojciec Józef Maria Bocheński.
Obchodzone będą również dwie ważne rocznice – 100-lecie Bitwy Warszawskiej i 100-lecie Zaślubin Polski z morzem w Pucku. Rok 2020 będzie także Rokiem Fizyki.
Karol Wojtyła (1920–2005) po wyborze na papieża w 1978 r. przyjął imię Jana Pawła II. Urodzony w kraju obozu socjalistycznego, pierwszy papież-Słowianin stał się jedną z najbardziej wpływowych postaci historycznych XX wieku, zmieniając zarówno oblicze Kościoła katolickiego, któremu przewodził, jak i oblicze Europy i całego świata. «Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża wdzięczność i oddaje hołd Wielkiemu Papieżowi św. Janowi Pawłowi II, który sięgając do źródeł chrześcijaństwa uczył nas otwartości, wyrozumiałości, ale i odwagi w obronie wartości chrześcijańskich, na których oparta jest Polska i Europa. Niech nauczanie i wielkie dziedzictwo, które pozostawił św. Jan Paweł II będzie dla naszego narodu wciąż inspiracją do budowania Polski wolnej i sprawiedliwej» – mówi uchwała Sejmu. Kościół kanonizował papieża Jana Pawła II w 2014 r., zaledwie 9 lat po jego śmierci.
Stanisław Żółkiewski (1547–1620) urodził się we wsi Turynka (obecnie wieś w rejonie żółkiewskim obwodu lwowskiego). Był wybitnym mężem stanu i dowódcą wojskowym swojej epoki, uczestniczył we wszystkich wojnach, które prowadziła Rzeczpospolita w drugiej połowie XVI – na początku XVII wieku. Stanisław Żółkiewski zrobił karierę od porucznika do hetmana wielkiego koronnego i kanclerza wielkiego koronnego. Właśnie pod jego dowództwem wojska polskie pokonały w bitwie pod Kłuszynem pięciokrotnie większą armię moskiewsko-szwedzką i zdobyły Moskwę. Zginął, jak przystało żołnierzowi, w bitwie pod Cecorą. Ciało bohatera zostało pochowane przy kolegiacie św. Wawrzyńca w Żółkwi, mieście założonym przez Stanisława Żółkiewskiego w 1597 r.
Roman Witold Ingarden (1893–1970) jest jednym z najbardziej znanych polskich filozofów, pisarzem i nauczycielem, autorem licznych książek, artykułów i przekładów. Jako filozof zajmował się wieloma zagadnieniami: filozofią literatury, fenomenologią, ontologią, estetyką. Warto też wspomnieć, że Roman Ingarden jest związany ze Lwowem: tutaj ukończył gimnazjum, studiował na Uniwersytecie Lwowskim, później na nim wykładał. Uchwała Sejmu głosi: «Na szczególne podkreślenie zasługuje Jego bezkompromisowość intelektualna. Podczas okupacji niemieckiej napisał swoje sztandarowe dzieło «Spór o istnienie świata». W 1950 r. za krytyczny stosunek do marksizmu został pozbawiony prawa do wykładania na macierzystym Uniwersytecie Jagiellońskim i publikowania prac o tematyce fenomenologicznej. Ten czas wykorzystał m.in. na dokonanie wzorcowego przekładu «Krytyki czystego rozumu» Immanuela Kanta. Choć sam był racjonalistą, przez lata korespondował z Edytą Stein, a wśród jego uczniów znaleźli się Karol Wojtyła czy Józef Tischner».
Leopold Tyrmand (1920–1985) – pisarz i publicysta, autor słynnej powieści «Zły» oraz «Dziennika 1954», w którym został trafnie opisany powojenny system stalinowski w Polsce. W 1940 r. trafił do Wilna, zajętego niebawem przez wojska radzieckie. Został aresztowany przez NKWD, uciekł 22 czerwca 1941 r. z rozbitego bombami pociągu, który wiózł go na Syberię. Tyrmandowi, mającemu żydowskie pochodzenie, udało się przetrwać pod okupacją niemiecką tylko dzięki własnemu męstwu. Podczas ucieczki do neutralnej Szwecji w 1944 r. został schwytany i trafił do obozu koncentracyjnego, w którym przebywał do końca wojny. Po doznaniu «zalet» obu reżimów totalitarnych na własnej skórze, wróciwszy do Polski, Leopold Tyrmand nie mógł zaakceptować stalinizacji swojego kraju. Z powodu własnej bezkompromisowości stracił pracę, właśnie w tym okresie «do szuflady» napisał «Dziennik 1954». Literacki sukces (powieść «Zły» stała się bestsellerem, popularność zyskały też inne utwory pisarza) zmienił się w zakaz drukowania, więc Leopold Tyrmand został zmuszony do emigracji. W Stanach Zjednoczonych, gdzie pisarz ostatecznie zamieszkał, opublikował kilka zbiorów esejów i pamfletów politycznych, pracował w różnych wydawnictwach, w tym w słynnym «The New Yorker». W 2020 r. przypada 100. rocznica urodzin i 35. rocznica śmierci Leopolda Tyrmanda.
Jan Kowalewski (1892–1965) – utalentowany polski matematyk i kryptolog. Podczas wojny polsko-bolszewickiej złamał klucze szyfrowe Armii Czerwonej, Armii Ochotniczej, białej Floty Czarnomorskiej oraz Armii URL, co pozwalało rządowi RP śledzić wojenną sytuację na całym terytorium byłego Imperium Rosyjskiego. Podczas Bitwy Warszawskiej właśnie informacje polskiego wywiadu radiowego pod kierownictwem Kowalewskiego miały rozstrzygający wpływ na decyzje Naczelnego Wodza i w konsekwencji druzgocące zwycięstwo Wojska Polskiego nad bolszewikami. Za swoje zasługi Jan Kowalewski został odznaczony najwyższymi nagrodami państwowymi Polski, Japonii, Rumunii oraz Francji.
Ojciec Józef Maria Bocheński (1902–1995) – dominikanin, kapłan Kościoła katolickiego, filozof i wykładowca, rektor Uniwersytetu we Fryburgu (Szwajcaria), sowietolog, był jednym z liderów antykomunizmu teoretycznego. «Wśród polskich uczonych zajmuje On miejsce wyjątkowe. Reprezentuje najważniejszą polską szkołę filozoficzną, zwaną lwowsko-warszawską. (…) Na Zachodzie był uważany za głównego znawcę filozoficznych problemów marksizmu, był także założycielem Instytutu Europy Wschodniej oraz wydawcą ponad 50 tomów monografii w serii «Sovietica», a także 35 roczników kwartalnika «Studies in Soviet Thought». Bibliografia prac o. Bocheńskiego obejmuje ponad 100 publikacji książkowych, z których ponad 20 przetłumaczono na język polski. Całe życie bronił prawd wiary, praw logiki oraz wspierał Polaków walczących o wolność. Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2020 Rokiem Ojca Józefa Marii Bocheńskiego, by w 25. rocznicę śmierci oddać hołd temu wybitnemu naukowcowi, kapłanowi i patriocie» – głosi uchwała Senatu.
Józef Piłsudski oraz Edward Rydz-Śmigły podczas wojny polsko-bolszewickiej
Bitwa Warszawska, czyli Cud nad Wisłą, to jeszcze jedno epokowe wydarzenie, które Polska upamiętnia w 2020 r. W dniach 13–25 sierpnia 1920 r. została stoczona decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej. 110-tysięczna armia bolszewicka pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego poniosła miażdżącą porażkę pod Warszawą, tracąc 25 tys. zabitych, a 65 tys. zostało wziętych do niewoli. Wojsko polskie pod dowództwem marszałka Józefa Piłsudskiego nie tylko obroniło odzyskaną niedawno niepodległość Polski, ale także uratowało Europę Zachodnią przed rozprzestrzenianiem się ideologii komunistycznej.
Wojciech Kossak, Zaślubiny Polski z morzem
100 lat temu miało miejsce jeszcze jedno ważne wydarzenie związane z walką Polski o niepodległość, a mianowicie Zaślubiny Polski z morzem w Pucku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, zgodnie z ustaleniami traktatu wersalskiego, wracały do niej odebrane wcześniej przez Niemców ziemie pomorskie. Proces ten został rozpoczęty 18 stycznia 1920 r. od przejęcia przez Polskę Torunia, a skończył się 10 lutego 1920 w Pucku na brzegu Bałtyku. Tego dnia odprawiono tu dziękczynną mszę świętą i poświęcono Banderę Polską, która została uroczyście podniesiona na maszcie przy huku 21 salw armatnich. Polacy mieszkający w Gdańsku specjalnie z tej okazji odlali dwa platynowe pierścienie, jeden z nich generał Józef Haller wrzucił do wody, dokonując tym samym obrzędu symbolicznych zaślubin Polski z Morzem Bałtyckim. Na brzegu odsłonięto pamiątkowy słup, na którym umieszczono wizerunek orła Jagiellonów, datę wydarzenia oraz napis: «Roku Pańskiego 1920, 10 lutego Wojsko Polskie z generałem Józefem Hallerem na czele objęło na wieczne posiadanie polskie morze».
Senat RP ustanowił rok 2020 Rokiem Fizyki, ku czci 100-lecia powstania Polskiego Towarzystwa Fizycznego oraz dla uhonorowania polskich fizyków i ich osiągnięć. «Chcemy, aby Rok Fizyki przyniósł jeszcze większe uznanie w naszym społeczeństwie dla roli nauki, w szczególności fizyki oraz jej wkładu w rozwój gospodarki i wpływu na nasze życie codzienne. Zainteresowanie fizyką, niezwykle ciekawą nauką eksperymentalną, przekłada się na wzrost umiejętności w tym zakresie kolejnych pokoleń. Podejmowana działalność naukowa i zawodowa w tym obszarze jest szczególnie ważna w czasie budowy społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy» – głosi uchwała.
Źródło: https://monitor-press.com/pl/2-pol/artyku-y/8106–24839.html
