Czwartki z poezją

Ocal­ić od zapom­nienia

Ile razem dróg prze­by­ty­ch,
ile ścieżek przedep­tany­ch,
ile deszczów, ile śniegów,
wiszą­cy­ch nad latar­ni­ami,
ile listów, ile rozs­tań,
cięż­kich godz­in w mias­tach wielu,
i znów upór żeby pow­stać,
i znów iść i dojść do celu.

Ile w trudzie nieustan­nym,
wspól­ny­ch zmartwień,
wspól­ny­ch dążeń,
ile chle­bów rozkra­jany­ch,
pocałunków, schodów, książek,
oczy Twe jak piękne świece,
a w ser­cu źródło promienia,
więc ja chci­ałabym
Two­je serce ocal­ić od zapom­nienia!

U Twych ramion płaszcz pow­isa,
krzyk­li­wy, z leśne­go ptact­wa,
długi przez cały kory­tarz,
przez pod­wórze aż gdzie gwiaz­da Wenus(Mars?!),
a Tyś lot i górność chmurną,
blask wody i kamienia,
chci­ałabym oczu Twoich chmurność
ocal­ić od zapom­nienia!

Kon­stan­ty Ilde­fons Gałczyński

Źródło: https://www.kigalczynski.pl/wiersze/piesni

Poniżej ???utwór Gałczyńskiego w wyko­na­niu Marka Grechuty, który nie stron­ił od poezji na wskroś nowoczes­nej, czego wyrazem jest “Piosenka” do wier­sza Juliana Przy­bosia równie “futu­rysty­cz­na” w eksplo­du­ją­cy­ch smy­czkach, co słowa poe­ty .

Grechuta potrafił też tworzyć liryczne miniatu­ry bliższe kanonowi muzyki pop­u­larnej, jak “Zadymka” do strof Tuwima, ale kole­jne perełki poezji śpiewanej w wyko­na­niu Marka Grechuty przed­staw­ię już w nowym roku szkol­nym. ??

Życzymy udany­ch i słoneczny­ch wakacji??? Nie zapom­ni­j­cie o wypoży­cze­niu ciekawych książek na wakac­je!

Do Zobaczenia??

IWK

Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=m4A589YPITA

post

21 czerwca– 73. urodziny Andrzeja Sapkowskiego

Andrzej Sapkowski. Początek kariery

Zan­im Sap­kowski stał się jed­nym z najbardziej poczyt­ny­ch pol­s­kich pis­arzy fan­ta­sy, zaj­mował się han­dlem. Absol­went XXI Liceum Ogól­nok­sz­tałcące­go im. Bolesława Prusa w Łodzi oraz Uni­w­er­syte­tu Łódzkiego na kierunku han­del zagraniczny, początkowo pra­cow­ał sprzeda­jąc futra w fir­mie “Skórimpex”. Kari­erę lit­er­acką rozpoczął jako tłu­macz, przekłada­jąc na język pol­ski opowiadanie Słowa Guru Cyry­la M. Korn­blutha w “Fan­tastyce”. Swo­je pier­wsze opub­likowane opowiadanie pt. Sta­logłowy (1984) wydał w “Wiado­moś­ci­ach Węd­kars­kich”. Doty­czyło ono połowu pstrą­ga sta­logłowe­go.

Wiedźmin

Pier­wszy “Wiedźmin” ukazał się w grud­niu 1986 roku w miesięczniku “Fan­tastyka”. Andrzej Sap­kowski został wów­czas lau­re­atem III nagrody w konkur­sie lit­er­ackim ogłos­zonym przez cza­sopis­mo. Do 1990 roku pow­stały jeszcze cztery opowiadaa­nia “Dro­ga, z której się nie wraca”“Kwestia ceny”. “Ziarno prawdy” i “Mniejsze zło”. Postać Ger­al­ta z Rivii obec­na jest także sadze (Krew elfów, Czas pog­a­rdy, Chrzest ognia, Wieża Jaskółki, Pani Jezio­ra). W 1993 roku pow­stało też “Ostat­nie życze­nie” – zbiór opowiadań fan­ta­sy (m.in. Głos rozsąd­ku, Kraniec świata). W 2002 roku wydano również dwa tomy antologii “Opowieś­ci o wiedźminie” zaw­ier­a­jące 15 opowiadań jako zestaw­ie­nie dziejów Ger­al­ta.

Postać wymyślona przez Andzre­ja Sap­kowskiego pojaw­ia się także u niego w opowiada­ni­ach: “Grani­ca możli­woś­ci (1991), “Miecz przez­naczenia” (1992) i “Coś się kończy, coś się zaczy­na” (2000) oraz powieś­ci “Sezon burz” (2013).

Wiedźmin pojaw­iła się potem w komik­sie (6 zeszytów w lat­ach 1993–1995), filmie z 2001 roku z Michałem Żebrowskim w roli tytułowej oraz seri­alu Net­flixa z 2019. Na kan­wie opowiadań Sap­kowskiego pow­stała także gra fab­u­lar­na Wiedźmin: Gra Wyobraźni oraz gra kar­ciana. W opar­ciu o cykl wiedźmiński stwor­zono także ser­ię kom­put­erowych gier RPG, wydaną przez warsza­wskie stu­dio CD Pro­jekt RED:  Wiedźmin (pre­miera 26 października 2007), Wiedźmin 2: Zabój­cy królów (17 maja 2011 roku) oraz Wiedźmin 3: Dziki Gon (19 maja 2015). 15 wrześ­nia 2017 w Teatrze Muzy­cznym im. Danu­ty Baduszkowej w Gdyni odbyła się także pre­miera musi­calu “Wiedźmin”.

Oprac. Ilona W.K.

Źródło: https://www.se.pl/wiadomosci/gwiazdy/andrzej-sapkowski-kim-jest-pisarz-ktory-stworzyl-wiedzmina-aa-gaHK-vhGB-WGVL.html

Poniżej??? ?Piosenka z fil­mu “Wiedźmin” Marka Brodzkiego. Słowa i muzyka — Grze­gorz Ciechowski, śpiew — Robert Gawliński. Teledysk ory­gi­nal­ny z sound­tracku do fil­mu. Reży­ser — Bartek Jas­trzębowski, zdję­cia — Artur Szy­man. 2001.

Źródło:https://www.youtube.com/watch?v=ce1MC48T3p8

14 czerwca- Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady

14 czer­w­ca 1940 r. z więzienia w Tarnowie Niem­cy prze­trans­portowali do obozu w Auschwitz grupę 728 Polaków, między innymi żołnierzy kam­panii wrześniowej. Był to pier­wszy masowy trans­port  więźniów do nowo założone­go obozu. Dzień ten uznawany jest za początek dzi­ałal­noś­ci obozu kon­cen­tra­cyjne­go Auschwitz.

Muzeum Auschwitz: zmarł ostatni z żyjących więzień Sonderkommanda  wieszwiecej - tvp.info
Źródło: https://www.tvp.info/47328216/muzeum-auschwitz

W 2006 r. Sejm złożył hołd pamię­ci ofi­ar wszys­t­kich nazis­tows­kich zbrod­ni i ustanow­ił 14 czer­w­ca Nar­o­dowym Dniem Pamię­ci Ofi­ar Nazis­tows­kich Obozów Kon­cen­tra­cyjny­ch. W uch­wale przy­wołano nazwiska posłów na Sejm z cza­sów II Rzeczy­pospo­litej, którzy w Auschwitz stra­cili życie.

W 2015 roku Izba, jak pod­kreślili posłowie, „w imię prawdy his­to­rycznej”, zmieniła nazwę świę­ta. Od tamtej pory 14 czer­w­ca obchodzimy?Narodowy Dzień Pamię­ci Ofi­ar Niemiec­kich Nazis­tows­kich Obozów Kon­cen­tra­cyjny­ch i Obozów Zagłady. Nowa nazwa jed­noz­nacznie wskazu­je spraw­ców zbrod­ni popeł­ni­any­ch na tery­to­ri­um okupowanej Pol­ski.

W uch­wale z 2006 r. Izba przy­pom­ni­ała słowa papieża Benedyk­ta XVI, który pod­czas piel­grzymki do Pol­ski odwiedz­ił teren byłe­go niemieck­iego nazis­towskiego obozu Auschwitz. „Łączymy się w uczu­ci­ach ze słowami papieża Benedyk­ta XVI o nauce, która dla przyszłoś­ci ludzkoś­ci płynie z miejs­ca, gdzie nien­aw­iść do ludzi doszła do swych naj­dal­szy­ch granic” – głosi treść doku­men­tu.

Oprac. Ilona W.K.

Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=qC5xz1xMYLQ

Eliza Orzeszkowa 180. rocznica urodzin

Pis­arka, pub­l­i­cys­tka, dzi­ałaczka społecz­na, której powieś­ci dają bogaty obraz życia społeczne­go epoki, panu­ją­cy­ch wów­czas idei, wierzeń, rozterek i klęsk. Przetłu­mac­zone zostały na blisko 20 języków.

Eliza Orzeszkowa, fot. Bib­lioteka Nar­o­dowa / Polona.pl

Urodz­iła się 6 czer­w­ca 1841 w Miłkowszczyźnie koło Grod­na jako Eliza Pawłowska, córka zamożny­ch ziemi­an. Ode­brała kon­wencjon­al­ne wychowanie domowe, później prze­by­wała na pen­sji sióstr sakra­mentek w Warsza­w­ie, gdzie poz­nała Mar­ię Wasiłowską, później Konop­nicką. Ich przy­jaźń, ugrun­towana wspól­nymi zain­tere­sowa­ni­ami lit­er­ackimi, przetr­wała do koń­ca życia Elizy. Bard­zo młodo została wydana za mąż z woli rodz­iców. W 1858 poślu­biła Pio­tra Orzeszkę, właś­ci­ciela majątku Lud­winowo pod Kobryniem.

Małżeńst­wo nie było udane, ale pobyt w Lud­winowie stał się dla przyszłej pis­arki pier­wszą okazją do zaan­gażowa­nia w życie społeczne i pub­liczną debatę o ksz­tałt tego życia. Klęska w wojnie krym­skiej i bun­ty ludowe były przy­czyną rozpoczętej przez carat dyskusji o refor­ma­ch społeczno-gospo­dar­czy­ch, głównie o możli­woś­ci i sposo­bie uwłaszczenia chłopów. Forum dyskusyjnym były komite­ty ziemi­ańskie. Orzeszkowa zaan­gażowała się po stron­ie rozwiązań demokraty­czny­ch prze­ci­wko egoiz­mowi posi­adaczy — ku niezad­owole­niu męża, na którym jed­nak wymogła zgodę na prowadze­nie szkoły dla dzieci wiejs­kich.

Dzi­ałal­ność społeczną kon­tyn­uowała po wybuchu pow­sta­nia sty­czniowe­go. Była łączniczką par­tyzan­tów, zaopa­try­wała ich w żywność. Klęska pow­sta­nia zasad­nic­zo odmieniła jej życie. Majątek męża został skon­fiskowany, on sam — zesłany do guberni permskiej. Orzeszkowa wró­ciła do rodzin­nej Miłkowszczyzny, która borykała się z takimi trud­noś­ci­ami, jak więk­szość majątków na Litwie: prześlad­owa­nia, repres­je eko­nom­iczne, trud­noś­ci z dos­tosowaniem do nowej sytu­acji gospo­dar­czej po uwłaszcze­niu.

Miłkowszczyz­na nie wytrzy­mała tych obciążeń; około 1870 roku trze­ba było ją sprzedać. Lecz lata spęd­zone w majątku rodz­iców były ważnym okre­sem w dojrze­wa­niu pis­arki. Objęła w posi­adanie bogatą bib­liotekę ojca i przes­tu­diowała lit­er­aturę XVIII i XIX wieku — nie tylko piękną, również filo­zofię, socjologię i ekonomię. Stu­diowała m.in. pis­ma Hyppolyte’a Taine’a, Johna Stu­ar­ta Mil­la, Her­ber­ta Spencera, Henry’ego Thomasa Bucle’a. Przez pryz­mat zdobytej wiedzy usiłowała zrozu­mieć przy­czyny upad­ku ziemi­ańst­wa, niemożność dos­tosowa­nia się do nowej rzeczy­wis­toś­ci eko­nom­icznej — przy­czyny wypły­wa­jące zarówno z okolicznoś­ci zewnętrzny­ch, jak i imma­nent­ny­ch cech swo­jej klasy społecznej. Postrze­gała też powody, dla których dro­ga jej trady­c­ja patri­o­ty­cz­na, pielęg­nowana przez ziemi­ańst­wo, była co najm­niej obo­jęt­na, jeśli nie wro­ga dla chłopów.

W tym też cza­sie rozpoczęła pracę pis­arską, naw­iąza­ła kon­tak­ty ze środowiskiem “Tygod­nika Ilus­trowane­go” i “Przeglą­du Tygod­niowe­go” — organu warsza­ws­kich pozy­ty­wistów. Unieważniła swo­je małżeńst­wo i związa­ła się ze Stanisławem Nahorskim, choć ofic­jal­nie poślu­biła go dopiero w 1894.

Od 1869 mieszkała w Grod­nie. W lat­ach 1879–82 prze­by­wała w Wilnie, gdzie była współwłaś­ci­cielką księ­gar­ni wydawniczej pub­liku­jącej książki, kalen­darze i pis­mo humorysty­czne.

Wład­zom carskim nie podobała się ta dzi­ałal­ność. Wydawnict­wo zamknię­to, a pis­arkę skazano na przy­mu­sowe osiedle­nie w Grod­nie. W 1905 i 1909 wysuwano kandy­daturę Orzeszkowej do nagrody Nobla. W 1906 otrzy­mała nagrodę im. F. Kochmana. Zmarła 18 maja 1910 w Grod­nie i tam została pochowana. W Grod­nie zna­j­du­je się jej muzeum i pom­nik dłu­ta Romual­da Zerycha. Pom­nik autorstwa Hen­ryka Kuny stoi również w Warsza­w­ie. Od 1920 ist­nieje Towarzyst­wo im. Elizy Orzeszkowej.

Zachę­cam do obe­jrzenia kolekcji poświę­conej autorce Nad Niem­nem Elizie Orzeszkowej (1841–1910), wybit­nej przed­staw­iciel­ce doby pozy­ty­wiz­mu. Cyfrowe wer­sje dzieł pis­arki ??oraz opra­cow­a­nia doty­czące jej życia i twór­c­zoś­ci zaprezen­towane są na stron­ie BN/Polona: https://polona.pl/collections/institutions/1/orzeszkowa,NDI0ODQ1MDgxNTU0Njg0OTQzOA/?sort=score%20desc

Zespół tworzą powieś­ci, opowiada­nia i zbio­ry opowiadań, now­ele i zbio­ry now­el, listy, pub­l­i­cystyka doty­czą­ca eman­cy­pacji kobi­et oraz ikono­grafia (fotografie, pocztówki) związana z osobą pis­arki. Na szczegól­ną uwagę zwraca­ją zwłaszcza mniej znane utwory, wśród nich Arg­onau­ci czy Iskry. Ozdobą kolekcji są rękopisy takich utworów, jak Nad Niem­nemLiść uwiędłyPerła szczęś­cia, pon­ad­to rozprawy poświę­cone Orzeszkowej pióra Stanisława Baczyńskiego oraz Marii Czesławy Przewóskiej.

Bib­lioteka Nar­o­dowa przy­go­towała również bezpłat­ne audio­booki?, m.in. lek­tu­ry: Nad Niem­nem i Dobra Pani. https://polona.pl/collections/institutions/1/orzeszkowa,NDI0ODQ1MDgxNTU0Njg0OTQzOA/?filters=category:audiobooks,public:1,hasTextContent:0&sort=score%20desc

Oprac. Ilona W.K.
Źródło: Pocztówka — Gabi­net Elizy Orzeszkowej, Bib­lioteka Nar­o­dowa
Źródło: Rękopis: Perła szczęś­cia. Baśń grecka, Bib­lioteka Nar­o­dowa
Źródło: Czarown­i­ca: opowiadanie skró­cone z powieś­ci Elizy Orzeszkowej “Dzi­ur­dziowie”, Bib­lioteka Nar­o­dowa

post

Czwartki z poezją

Samot­ność

Cisza – niekiedy tylko pająk siatką wzruszy,
 Lub przed oknem topolę wietrzyk pomusku­je;
 Och! jak lekko odd­y­chać, słod­ko marzyć duszy –
 Tu mi gwar, tu mi uśmiech myśli nie krępu­je.
 
 Jak niewol­nik, co ciężkie siłą więzy skruszy
 I zgasłe życie w ser­cu na nowo poczu­je,
 Tak ja, na chwilę zwol­nion z natręt­ny­ch katuszy,
 Wdz­ięk i urok mil­czenia czu­ję i poj­mu­ję.
 
 Bo gdy w kole biesi­ady serce nas nie łączy,
 Gdy różnorod­ne myśli mieszkać z sobą muszą,
 Gdy dusza duszy pojąć, zrozu­mieć niez­dol­na –
 
 Próżno nek­tar napo­jów hojnie się wysączy;
 Śmiechy, piosnka, biesi­ada – wszys­tko jest katuszą;
 U mnie rozkosz i życie, gdy moja myśl wol­na.

Cypri­an Kamil Nor­wid

Źródło: https://www.youtube.com/embed/4de3HyBy9i4, https://pl.wikisource.org/wiki/Samotno%C5%9B%C4%87_(Norwid), https://culture.pl/

post

Dzień dziecka:)

Raz w roku jest taki dzień,
Kiedy wspom­nie­nie dziecińst­wa,
Powraca do nas jak cień!
W tym dniu, każdy z nas,
Chci­ałby znów się dzieck­iem stać,
Choć na krótki czas!
Bo prze­cież w każdym z nas,
Bo prze­cież w każdej,
dorosłej oso­bie.
Zarówno we mnie,
Jak i w tobie.
Cząstka dziecka nadal tkwi!
Więc bawmy się dziś,
- Jak dzieci!
I otwórzmy zabaw­ie drzwi!

Życzymy Wam wiele słoneczka,
uśmiechu i radoś­ci.
Niech w Waszy­ch ser­cach,
zawsze ciepełko goś­ci.
Baw­cie się dziś wesoło,
real­izu­j­cie marzenia,
bo kiedy minie to Świę­to,
zostaną wspani­ałe wspom­nienia!

Bib­liotekarze CKZ­iU