ROCZNICE LITERACKIE, KULTURALNE, WYDARZENIA NAUKOWE - Biblioteka
ROCZNICE LITERACKIE, KULTURALNE, WYDARZENIA NAUKOWE

ROCZNICE LITERACKIE, KULTURALNE, WYDARZENIA NAUKOWE

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Albert_Camus

STYCZEŃ 

4 I 1960
Zm. Albert Camus, fran­cuski pis­arz, dra­maturg, eseis­ta i reży­ser teatral­ny, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1957 (ur. 7 XI 1913).

9 I 1890
Ur. Karel Čapek, czeski pis­arz, prozaik i dra­maturg tworzą­cy w XX wieku, jeden z pio­nierów fan­tastyki naukowej (zm. 25 XII 1938).

17 I 1600
Ur. Pedro Calderón de la Bar­ca, barokowy poeta i dra­maturg hisz­pański (25 V 1681).

17 I 1650
Zm. Tomasz Dola­bel­la, włoski malarz, nad­worny malarz Wazów, jeden z główny­ch twór­ców malarst­wa barokowe­go w Polsce (ur. ok. 1570).

21 I 1950
Zm. George Orwell, właś­ci­wie Eric Arthur Blair, ang­iel­ski pis­arz i pub­l­i­cys­ta, uczest­nik hisz­pańskiej wojny domowej (ur. 25 VI 1903).

24 I 1920
Zm. Amedeo Clemente Modigliani, włoski malarz, rysown­ik i rzeźbiarz (ur. 12 VII 1884).

27 I 1940
Zm. Isaak Emmanuiłow­icz Babel, rosyjski pis­arz, prozaik spec­jal­izu­ją­cy się w opowiada­ni­ach i now­elach, dra­maturg i dzi­en­nikarz (ur. 13 VII 1894).

27 I 2010
Zm. J.D. Salinger, właśc. Jerome David Salinger, amerykański pis­arz, twór­ca głównie opowiadań (ur. 1 I 1919).

29 I 1860
Ur. Anton Pawłow­icz Czechow, rosyjski now­elis­ta i dram­atopis­arz, klasyk lit­er­atu­ry rosyjskiej (zm. 15 VII 1904).

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Rafael_Santi

LUTY

2 II 1970
Zm. Bertrand Arthur William Rus­sell, ang­iel­ski filo­zof, logik, matem­atyk, dzi­ałacz społeczny i eseis­ta, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1950 (ur. 18 V 1872).

11 II 1650
Zm. René Descartes, fran­cuski filo­zof, matem­atyk i fizyk, jeden z najwybit­niejszy­ch uczony­ch XVII wieku, uznawany również za ojca filo­zofii nowożyt­nej (ur. 31 III 1596).

11 II 1650
Zm. Roger Vadim, właśc. Wadim Igoriewicz Plemi­an­nikow, fran­cuski reży­ser, sce­narzys­ta i aktor, jeden z pio­nierów nowej fali fran­cuskiego fil­mu (ur. 26 I 1928).

13 II 1930
Ur. Ern­st Fuchs, aus­tri­acki malarz, grafik i muzyk, współtwór­ca wiedeńskiej szkoły real­iz­mu fan­tasty­czne­go (zm. 9 XI 2015).

17 II 1600
Zm. Gior­dano Bruno,  włoski filo­zof rene­san­sowy oraz teolog, dominikan­in, human­ista, filo­zof her­me­ty­czny, poeta (ur. I 1548).

17 II 1970
Zm. Samuel Josef Agnon, właśc. Szmuel Josef Cza­czkes, izrael­ski prozaik hebra­jski i badacz trady­cji, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1966 (ur. 17 VII 1888).

22 II 1980
Zm. Oskar Kokoschka, aus­tri­acki malarz, poeta i grafik, dzi­ała­ją­cy w okre­sie ekspresjoniz­mu, najsłyn­niejszy przed­staw­iciel berlińskiej grupy artysty­cznej Der Sturm (ur. 1 III 1886).

MARZEC

2 III 1930
Zm. D.H. Lawrence, właśc. David Her­bert Lawrence, ang­iel­ski pis­arz, autor powieś­ci, opowiadań, poezji, sztuk, ese­jów, książek podróżniczy­ch, obrazów, tłu­maczeń, tek­stów kry­ty­czno-lit­er­ac­kich i kore­spon­dencji (ur. 11 IX 1885).

III 1940
Zm. Michaił Afanas­jew­icz Bułhakow, rosyjski pis­arz i dra­maturg, twór­ca m.in. Mis­trza i Mał­gorzaty, jed­ne­go z najważniejszy­ch dzieł XX w. (ur. 15 V 1891).

12 III 1950
Zm. Hein­rich Mann, niemiecki pis­arz (ur. 27 III 1871).

13 III 1900
Ur. Jor­gos Seferis, właśc. Jor­gos Sefe­ri­adis, poeta i eseis­ta grecki, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1963 (zm. 20 IX 1970).

15 III 1830
Ur. Paul von Hey­se, niemiecki pis­arz, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1910 (zm. 2 IV 1914).

16 III 1940
Zm. Sel­ma Ottil­ia Lovisa Lager­löf, szwedzka pis­arka, lau­re­atka Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry w roku 1909 (ur. 20 XI 1858).

18 III 1980
Zm. Erich Fromm, niemiecki filo­zof, socjolog, psy­cholog i psy­choanal­i­tyk (ur. 23 III 1900).

KWIECIEŃ

1 IV 2010
Zm. John Forsythe, właśc. Jacob Lin­coln Fre­und, amerykański aktor teatral­ny, telewiz­yjny, pro­du­cent fil­mowy (ur. 29 I 1918).

2 IV 1840
Ur. Émile Zola, fran­cuski eseis­ta, dzi­en­nikarz, kry­tyk sztuki, pis­arz, główny przed­staw­iciel nat­u­ral­iz­mu (zm. 29 IX 1902).

6 IV 1520
Zm. Rafael, właśc. Raf­fael­lo San­ti lub Raf­fael­lo Sanzio, włoski malarz i architekt (ur. 6 IV 1438).

8 IV 2010
Zm. Mal­colm McLaren, właśc. Mal­colm Robert Andrew Edwards, ang­iel­ski pub­l­i­cys­ta, pro­jek­tant mody, muzyk (ur. 22 I 1946).

14 IV 1930
Zm. Władimir Władimirow­icz Majakowski, rosyjski poeta i dra­maturg, przed­staw­iciel kubo­fu­tu­ryz­mu okre­su rosyjskiego sre­brne­go wieku (ur. 19 VII 1893).

15 IV 1980
Zm. Jean-Paul Sartre, fran­cuski powieś­ciopis­arz, dra­maturg, eseis­ta i filo­zof fran­cuski, przed­staw­iciel egzys­tenc­jal­iz­mu, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1964 (ur. 21 VI 1905).

15 IV 1990
Zm. Gre­ta Gar­bo, właśc. Gre­ta Lovisa Gustafsson,szwedzko-amerykańska aktorka fil­mowa i teatral­na, uznawana za jed­ną z najwięk­szy­ch i najwybit­niejszy­ch gwiazd fil­mowych w his­torii kine­matografii oraz jed­ną z leg­end i ikon okre­su „Złotej Ery Hol­ly­wood” (ur. 18 IX 1905).

21 IV 1910
Zm. Mark Twain, właś­ci­wie Samuel Lang­horne Clemens, amerykański pis­arz, satyryk, humorys­ta (ur. 30 XI 1835).

23 IV 1850
Zm. William Wordsworth, ang­iel­ski poeta, wraz z Samuelem Tay­lorem Coleridge’em uznawany za prekur­so­ra roman­tyz­mu w lit­er­aturze bry­tyjskiej, jeden z tzw. „poet­ów jezior” (ur. 7 IV 1770).

24 IV 1910
Zm. Bjørn­st­jerne Mar­tinius Bjørn­son, nor­weski pis­arz, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1903 (ur. 8 XII 1832).

24 IV 1980
Zm. Ale­jo Car­pen­tier, kubański pis­arz, muzykolog i dzi­en­nikarz, jeden z najsłyn­niejszy­ch przed­staw­icieli real­iz­mu mag­iczne­go (ur. 26 XII 1904).

27 IV 1820
Ur. Her­bert Spencer, ang­iel­ski filo­zof i socjolog, przed­staw­iciel organ­i­cyz­mu oraz ewolucjoniz­mu w naukach społeczny­ch (zm. 8 XII 1903).

29 IV 1980
Zm. Alfred Hitch­cock, ang­iel­ski reży­ser, sce­narzys­ta i pro­du­cent, określany mianem „mis­trza sus­pen­su” (ur. 13 VIII 1899).

MAJ

7 V 1840
Ur. Piotr Iljicz Cza­jkowski, rosyjski kom­pozy­tor, jego dzieła stanow­ią połącze­nie roman­ty­czny­ch założeń pro­gramowych oraz klasy­cznej formy (zm. 6 XI 1893).

7 V 1840
Zm. Cas­par David Friedrich, niemiecki malarz uznawany za jed­ne­go z najwybit­niejszy­ch przed­staw­icieli malarst­wa roman­ty­czne­go (ur. 5 IX 1774).

8 V 1880
Zm. Gus­tave Flaubert, powieś­ciopis­arz fran­cuski, uważany za pier­wsze­go przed­staw­iciela nat­u­ral­iz­mu i jed­ne­go z najwięk­szy­ch mis­trzów lit­er­atu­ry fran­cuskiej XIX wieku (ur. 12 XII 1821).

12 V 1970
Zm. Nel­ly Sachs, niemiecka poet­ka, lau­re­atka Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1966 (ur. 10 XII 1891).

15 V 2010
Do por­tu w Syd­ney zaw­inęła niespeł­na 17-let­nia Aus­tral­ijka Jes­si­ca Wat­son, która jako najmłod­sza osoba w his­torii odbyła samot­ny rejs dookoła świata.

17 V 1510
Zm. San­dro Bot­ti­cel­li, właśc. Alessan­dro di Mar­i­ano Fil­ipepi, włoski malarz szkoły flo­renck­iej tworzą­cy w okre­sie odrodzenia (ur. 1 III 1445).

20 V 1940
Zm. Carl Gustaf Vern­er von Hei­den­stam, szwedzki poeta i prozaik, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1916 (ur. 6 VII 1859).

24 V 1940
Ur. Iosif Alek­sandrow­icz Brod­ski, rosyjsko poeta i eseis­ta, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1987 (zm. 28 I 1996).

27 V 1910
Zm. Robert Koch, właśc. Hein­rich Her­mann Robert, niemiecki uczony, lekarz i bak­te­ri­olog, odkry­w­ca m.in. bak­terii wywołu­ją­cy­ch wąg­lika, cholerę i gruźlicę, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medy­cyny w 1905 r. za bada­nia nad gruźlicą (ur. 11 XII 1843).

27 V 1840
Zm. Nic­colò Paganini, włoski skrzypek, altowiolis­ta, gitarzys­ta, wirtuoz i kom­pozy­tor (ur. 27 X 1782).

30 V 1640
Zm. Peter Paul Rubens, fla­mandzki malarz, jeden z najwybit­niejszy­ch malarzy epoki baroku (ur. 28 VI 1577).

30 V 1960
Zm. Boris Leonid­ow­icz Paster­nak, rosyjski poeta i prozaik, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1958 (ur. 10 II 1890).

Ilustracja
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Sandro_Botticelli

CZERWIEC

2 VI 1740
Ur. Dona­tien-Alphon­se-François de Sade, fran­cuski pis­arz i filo­zof (zm. 2 XII 1814).

7 VI 1980
Zm. Hen­ry Valen­tine Miller, amerykański pis­arz i malarz okre­su mod­ern­iz­mu (ur. 26 XII 1891).

8 VI 1810
Ur. Robert Schu­mann, niemiecki kom­pozy­tor i kry­tyk muzy­czny, uznawany za jed­ne­go z najbardziej wpły­wowych twór­ców epoki roman­tyz­mu (zm. 29 VII 1856).

9 VI 1870
Zm. Charles Dick­ens, ang­iel­ski powieś­ciopis­arz, uznawany za najwybit­niejsze­go przed­staw­iciela powieś­ci społeczno-oby­cza­jowej w drugiej połowie XIX w. w Anglii (ur. 7 II 1812).

14 VI 1920
Zm. Max Weber, niemiecki socjolog, filo­zof, prawnik i ekon­o­mis­ta, wraz z Émilem Durkheimem i Karolem Mark­sem jest uznawany za ojca socjologii (ur. 21 IV 1864).

18 VI 2010
Zm. José de Sousa Sara­m­ago, por­tu­gal­ski pis­arz, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry w 1998 (ur. 16 XI 1922).

29 VI 1900
Ur. Antoine de Saint-Exupéry, fran­cuski pilot, pis­arz i poeta (zm. 31 VII 1944).

29 VI 1940
Zm. Paul Klee, szwa­j­carski malarz i grafik okre­su ekspresjoniz­mu (ur. 18 XII 1879).

LIPIEC

7 VII 1860
Ur. Gus­tav Mahler, aus­tri­acki kom­pozy­tor i dyry­gent doby neoro­man­tyz­mu (zm. 18 V 1911).

7 VII 1930
Zm. Arthur Conan Doyle, szkocki pis­arz, lekarz, wol­no­mu­la­rz, spiry­tys­ta, czołowy przed­staw­iciel nur­tu powieś­ci detek­ty­wisty­czny­ch, w których głównym bohaterem jest Sher­lock Holmes (ur. 22 V 1859).

10 VII 1830
Ur. Camille Pis­sar­ro, fran­cuski malarz impresjon­isty­czny i neoim­presjon­isty­czny (zm. 13 XI 1903).

18 VII 1610
Zm. Michelan­gelo Merisi da Car­avag­gio, włoski malarz baroku, refor­ma­tor malarst­wa europe­jskiego na przełomie XVI i XVII wieku (ur. 29 IX 1571).

25 VII 1980
Zm. Władimir Siemionow­icz Wysocki, rosyjski pieś­niarz, poeta i aktor (ur. 25 I 1938).

28 VII 1750
Zm. Johann Sebas­tian Bach, kom­pozy­tor i organ­ista niemiecki epoki baroku, jeden z najwybit­niejszy­ch artys­tów w dzie­jach muzyki, kom­pozy­tor dworski (ur. 31 III 1685).

29 VII 1890
Zm. Vin­cent van Gogh, holen­der­ski malarz postim­presjon­isty­czny (ur. 30 III 1853).

29 VII 1900
Ur. Eyvind John­son, prozaik szwedzki, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1974 (zm. 25 VIII 1976). 

SIERPIEŃ

5 VIII 1850
Ur. Guy de Mau­pas­sant, fran­cuski pis­arz zal­iczany do nur­tu nat­u­ral­iz­mu i dekaden­tyz­mu, znany zwłaszcza ze swoich now­el (zm. 6 VII 1893).

6 VIII 1660
Zm. Diego Rodríguez de Sil­va y Velázquez, hisz­pański malarz, przed­staw­iciel baroku, portrecis­ta, nad­worny malarz króla Fil­i­pa IV (ur. 1599).

18 VIII 1850
Zm. Hon­oré de Balzac, powieś­ciopis­arz fran­cuski, real­is­ta, jeden z najważniejszy­ch twór­ców współczes­nej powieś­ci europe­jskiej (ur. 20 V 1799).

25 VIII 1900
Zm. Friedrich Wil­helm Niet­zsche, niemiecki filo­zof, filolog klasy­czny, prozaik i poeta (ur. 15 X 1844).

26 VIII 1880
Ur. Guil­laume Apol­li­naire właśc. Wil­helm Apoli­nary Kostrow­icki, fran­cuski pis­arz i kry­tyk sztuki, jeden z główny­ch przed­staw­icieli fran­cuskiej awan­gardy poe­t­y­ck­iej (zm. 9 XI 1918).

27 VIII 1770
Ur. Georg Wil­helm Friedrich Hegel, niemiecki filo­zof, twór­ca nowoczes­ne­go sys­te­mu ide­al­isty­czne­go (zm. 14 XI 1831).

29 VIII 1780
Ur. Jean-Auguste-Dominique Ingres, fran­cuski malarz his­to­ryczny i portrecis­ta, jeden z najwybit­niejszy­ch artys­tów fran­cus­kich XIX wieku (zm. 14 I 1867).

WRZESIEŃ

1 IX 1970
Zm. François Mau­ri­ac, fran­cuski pis­arz zal­iczany do najwięk­szy­ch pis­arzy katolic­kich XX wieku, lau­re­at lit­er­ack­iej Nagrody Nobla w roku 1952 (ur. 11 X 1885).

8 IX 1830
Ur. Joseph Éti­en­ne Frédéric Mis­tral, fran­cuski poeta, filolog i leksyko­graf, lau­re­at lit­er­ack­iej Nagrody Nobla w roku 1904 (zm. 25 III 1914).

15 IX 1890
Ur. Agatha Christie, właśc. Agatha Mary Claris­sa Miller Christie, ang­iel­ska autorka powieś­ci krymi­nal­ny­ch i oby­cza­jowych (zm. 12 I 1976).

21 IX 1860
Zm. Arthur Schopen­hauer, filo­zof niemiecki, przed­staw­iciel pesymiz­mu w filo­zofii (ur. 22 II 1788).

22 IX 1660
Ur. Daniel Defoe właśc. Daniel Foe, pis­arz ang­iel­ski, prekur­sor powieś­ci przy­godowej (zm. 24 IV 1731).

25 IX 1970
Zm. Erich Maria Remar­que, właśc. Erich Paul Remark, niemiecki pis­arz, weter­an I wojny świa­towej (ur. 22 VI 1898).

26 IX 1990
Zm. Alber­to Moravia, właśc. Alber­to Pincher­le, włoski powieś­ciopis­arz, now­elis­ta i dzi­en­nikarz (ur. 28 XI 1907).

30 IX 1990
Zm. Patrick Vic­tor Mar­tin­dale White, aus­tral­i­jski prozaik, poeta i dra­maturg, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry w 1973 roku (ur. 28 V 1912).

PAŹDZIERNIK

10 X 1930
Ur. Harold Pin­ter, ang­iel­ski dra­maturg, pis­arz, reży­ser teatral­ny i sce­narzys­ta, lau­re­at lit­er­ack­iej Nagrody Nobla w 2005 roku (zm. 24 XII 2008).

22 X 1870
Ur. Iwan Alek­siejew­icz Bun­in, rosyjski poeta i now­elis­ta, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry w 1933 roku (zm. 8 XI 1953).

25 X 1400
Zm. Geof­frey Chaucer, ang­iel­ski poeta, prozaik, filo­zof i dyplo­mata (ur. ok. 1343).

26 X 1890
Zm. Car­lo Col­lodi, właś­ci­wie Car­lo Loren­zini, włoski pis­arz i dzi­en­nikarz, autor powieś­ci i komedii (ur. 24 XI 1826).

LISTOPAD

2 XI 1950
Zm. George Bernard Shaw, irlandzki dra­maturg i prozaik, przed­staw­iciel dra­matu real­isty­czne­go, jako filo­zof twór­ca kon­cepcji tzw. siły życiowej i ewolucji twór­czej, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1925 (ur. 26 VII 1856).

8 XI 1900
Ur. Mar­garet Mitchell, amerykańska pis­arka, dzi­ałaczka społecz­na (zm. 16 VIII 1949). 

12 XI 1840
Ur. François-Auguste-René Rod­in, fran­cuski rzeźbiarz łączą­cy ele­men­ty sym­bol­iz­mu i impresjoniz­mu, prekur­sor nowoczes­ne­go rzeźbiarst­wa (zm. 17 XI 1917).

13 XI 1850
Ur. Robert Louis Steven­son, szkocki powieś­ciopis­arz, poeta i repor­tażys­ta podróżnik, główny reprezen­tant neoro­man­tyz­mu w lit­er­aturze ang­iel­skiej (zm. 3 XII 1894).

14 XI 1840
Ur. Oscar Claude Mon­et, fran­cuski malarz, jeden z twór­ców i czołowych przed­staw­icieli impresjoniz­mu (zm. 5 XII 1926).

17 XI 1780
Zm. Bernar­do Bel­lot­to zwany Canalet­to, włoski malarz, przed­staw­iciel weneck­iego malarst­wa wedu­towe­go, nad­worny malarz Stanisława Augus­ta Poni­a­towskiego (ur. 30 I 1721).

20 XI 1910
Zm. Lew Tołs­toj, rosyjski powieś­ciopis­arz, dra­maturg, kry­tyk lit­er­acki, myśli­ciel, ped­a­gog, jeden z najwybit­niejszy­ch przed­staw­icieli real­iz­mu w lit­er­aturze europe­jskiej, klasyk lit­er­atu­ry rosyjskiej i świa­towej (ur. 9 IX 1828).

25 XI 1950
Zm. Johan­nes Vil­helm Jensen, prozaik i poeta duński, lau­re­at Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry za rok 1944 (ur. 20 I 1873).

28 XI 1680
Zm. Gio­van­ni Loren­zo Bernini zw. Gian­loren­zo, włoski rzeźbiarz i architekt, jeden z najwybit­niejszy­ch artys­tów baroku (ur. 7 XII 1598).

28 XI 1880
Ur. Alek­sander Alek­sandrow­icz Błok, rosyjski poeta-sym­bol­is­ta epoki sre­brne­go wieku, dra­maturg, klasyk lit­er­atu­ry rosyjskiej i jeden z najwięk­szy­ch poet­ów rosyjs­kich XX wieku (zm. 7 VIII 1921).

30 XI 1900
Zm. Oscar Wilde, irlandzki poeta, prozaik, dram­atopis­arz i filolog klasy­czny, przed­staw­iciel mod­ernisty­czne­go este­tyz­mu (ur. 16 X 1854).

GRUDZIEŃ

5 XII 1870
Zm. Alexan­dre Dumas, fran­cuski pis­arz i dra­maturg (ur. 24 VII 1802).

10 XII 1830
Ur. Emi­ly Eliz­a­beth Dick­in­son, amerykańska poet­ka (zm. 15 V 1886).

11 XII 1810
Ur. Alfred Louis Charles de Mus­set, fran­cuski poeta, dra­maturg, prozaik, przed­staw­iciel roman­tyz­mu, członek Akademii Fran­cuskiej (zm. 2 V 1857).

14 XII 1990
Zm. Friedrich Rein­hold Dür­ren­matt, szwa­j­carski dra­maturg, prozaik, eseis­ta i teo­re­tyk teatru (ur. 5 I 1921).

16 XII 1770
Ur. Lud­wig van Beethoven, kom­pozy­tor i pianista niemiecki, ostat­ni z tzw. klasyków wiedeńs­kich, a zarazem prekur­sor roman­tyz­mu w muzyce, uznawany za jed­ne­go z najwięk­szy­ch twór­ców muzy­czny­ch wszech cza­sów (zm. 26 III 1827).

19 XII 1910
Ur. Jean Genet, fran­cuski pis­arz i dra­maturg (zm. 15 IV 1986).

21 XII 1940
Zm. Fran­cis Scott Fitzger­ald, amerykański pis­arz, now­elis­ta, sce­narzys­ta fil­mowy (ur. 24 IX 1896).

Oprac. Ilona Woszczy­na- Kozioł

Comments are closed.