Leopold Staff — 31 maja 64. rocznica śmierci - Biblioteka
Leopold Staff — 31 maja 64. rocznica śmierci

Leopold Staff — 31 maja 64. rocznica śmierci

Kochać i tracić, prag­nąć i żałować, Padać boleśnie i znów się pod­nosić, Krzy­czeć tęs­kno­cie “precz!” i bła­gać “prowadź!” Oto jest życie: nic, a jakże dosyć…

Leopold Staff

Źródło: https://lubimyczytac.pl/autor/24239/leopold-staff

Pol­ski poeta, tłu­macz i eseis­ta. Jeden z najwybit­niejszy­ch twór­ców lit­er­atu­ry XX wieku, kojar­zony głównie jako przed­staw­iciel współczes­ne­go klasy­cyz­mu; prekur­sor poezji codzi­en­noś­ci, związany także z fran­ciszkanizmem i par­na­sizmem. Zal­iczany do czołowych poet­ów młodopol­s­kich, w okre­sie między­wo­jen­nym stał się duchowym przy­wód­cą ska­mandry­tów. Już za życia nazy­wany „pom­nikiem pol­skiej poezji”, postrze­gany jako wzór klasyka i artysty-mędr­ca. W roku 1950 nomi­nowany do Nagrody Nobla w dziedzinie lit­er­atu­ry.

W lat­ach 1897–1901 stu­diował na uni­w­er­syte­cie we Lwowie pra­wo, filo­zofię i roman­istykę. Uhonorowany tytułem dok­tora hon­oris causa Uni­w­er­syte­tu Warsza­wskiego i Uni­w­er­syte­tu Jagiel­lońskiego, pra­cow­ał także jako członek, a później wiceprezes Pol­skiej Akademii Lit­er­atu­ry, wydaw­ca dzieł filo­zoficzny­ch. Pomi­mo otacza­jącej go sławy, starał się nie wyjaw­iać szczegółów swo­je­go życia, w tym też celu w okre­sie późnej staroś­ci spal­ił niemal całą swo­ją oso­bistą kore­spon­dencję.

W ciągu sześćdziesię­ciu lat twór­czego życia liryka Staffa podle­gała wewnętrznym przemi­anom, których stałym ele­mentem było poj­mowanie poezji jako ocale­nia sum­ienia i nauki służącej osią­ga­niu pełni człowieczeńst­wa. W uję­ciu Staffa poeta jest przez­nac­zony do tego, aby – nawet w obliczu wojny czy też rozkładu klasy­czny­ch wartoś­ci – zachował umi­ar i har­monię, głosił spraw­iedli­wość oraz nadzieję odrodzenia. Nien­agan­na for­ma oraz kult ładu i spoko­ju spraw­iły, że łąc­zono go z nurtem apol­lińskim pol­skiej poezji. Głównym zain­tere­sowaniem całej jego twór­c­zoś­ci był przy tym „konkret­ny, poje­dynczy człowiek”, osoba ludzka jako nieskońc­zona wartość sama w sobie. W tomie Szu­mią­ca mus­zla Staff objaw­ił się jako autor sub­tel­ny­ch erotyków. Osob­ne zbio­ry wier­szy poświę­cił tem­atyce I wojny świa­towej (Tęcza łez i krwi) oraz poszuki­wa­niu misty­czny­ch doświad­czenia Boga (Ucho igiel­ne). Tom Wysok­ie drze­wa stał się wyraźnym pos­tu­latem zamiłowa­nia Staffa do „spoko­jne­go, sen­sowne­go” i majes­taty­czne­go pięk­na Natu­ry prze­ci­w­staw­ionej His­torii i miejskiej cywiliza­cji. Novum przyniósł rozsław­iony przez ska­mandry­tów tomik Ścieżki pol­ne, sław­ią­cy we wzniosłym sty­lu wiejską codzi­en­ność oraz – pozorną niepo­e­t­y­ck­ość – psów, wołów, kur czy wywozu gno­ju.
Był synem Fran­tiška Staffa, lwowskiego cukiernika, preze­sa „Ogniska czeskiego” we Lwowie[10]. Brat Fran­ciszka Staffa i Lud­wika Marii Staffa. Ukończył C. K. V Gim­nazjum we Lwowie, a w lat­ach 1897–1901 stu­diował na Uni­w­er­syte­cie Lwowskim, początkowo pra­wo, potem filo­zofię i roman­istykę. W okre­sie studiów dzi­ałał w życiu lit­er­ackim uczel­ni. W 1898 był w lwowskiej redakcji wydawane­go w Krakowie pis­ma aka­demick­iego Młodość. Pod sam koniec XIX wieku zetknął się ze współczes­ną lit­er­aturą europe­jską, m.in. z pis­mami Fry­deryka Niet­zschego, ode­grało to znaczną rolę w ksz­tał­towa­niu świato­poglą­du i postawy poe­t­y­ck­iej Staffa.

Był on przez kilka­naś­cie lat przeło­mu XIX i XX wieku uczest­nikiem poe­t­y­c­kich spotkań i dyskusji lwowskiej grupy Płanet­ni­cy, zbier­a­jącej się w willi Maryli Wol­skiej Zaświecie obok lwowskiego Osso­lineum. Do grupy tej należeli oprócz Staffa i Wol­skiej: Ostap Ortwin, Józef Ruf­fer, Jan Kasprow­icz, Edward Porębow­icz, Stanisław Antoni Mueller. Dom na Zaświeciu był główną kwa­terą Płanet­ników, zaś latem całe towarzyst­wo wyjeżdżało też w Karpaty do Storożki i Pere­pel­nik niedaleko miejs­cowoś­ci Skole. Najwięk­szym przy­ja­cielem Staffa był ksiądz Antoni Boratyński, z którym pis­arz zapoz­nał się w Skarżysku Kami­en­nej. Przez wiele lat ksiądz Boratyński wspier­ał Staffa w trud­ny­ch chwilach i mówiono, że był dla niego inspiracją do pisa­nia.

W lat­ach 1901–1903 prze­by­wał we Francji i we Włoszech, a w cza­sie I wojny świa­towej w Charkowie, później zamieszkał w Warsza­w­ie. W lat­ach 1920‒1921 współredagował miesięcznik Nowy Przegląd Lit­er­atu­ry i Sztuki. Należał do Towarzyst­wa Lit­er­atów i Dzi­en­nikarzy Pol­s­kich, (wiceprezes – 1924, prezes – 1924–1931). Od 1933 pełnił funkcję wicepreze­sa Pol­skiej Akademii Lit­er­atu­ry. W okre­sie oku­pacji prze­by­wał w Warsza­w­ie, a pier­wsze lata po wojnie spędz­ił w Krakowie. W 1946 roku władze powiatu jele­niogórskiego planowały przekazanie Staffowi domu po Ger­har­cie Haupt­man­nie w Agnieszkowie (dziś Jag­niątków, część Jele­niej Góry) w Karkonoszach. Ostate­cznie dom otrzy­mało Towarzyst­wo Przy­jaźni Pol­sko-Radzieck­iej.
Od roku 1949 mieszkał w Warsza­w­ie.

2 maja 1923 roku został odz­nac­zony Krzyżem Ofi­cer­skim Orderu Odrodzenia Pol­ski), a w 1933 – Krzyżem Koman­dorskim Orderu Odrodzenia Pol­ski. Był dwukrot­nym lau­re­atem państ­wowej nagrody lit­er­ack­iej, w lat­ach 1927 i 1951. W roku 1929 otrzy­mał nagrodę Lwowa, w 1938 – Warsza­wy, w 1947 – Ziemi Krakowskiej, a w 1948 – Pen Clubu za twór­c­zość przekład­ową. Został dok­torem hon­oris causa Uni­w­er­syte­tu Warsza­wskiego (1939) i Uni­w­er­syte­tu Jagiel­lońskiego (1949).
Uch­wałą Prezy­di­um Kra­jowej Rady Nar­o­dowej z 15 czer­w­ca 1946 na wniosek Min­is­terst­wa Kul­tu­ry i Sztuki został odz­nac­zony Zło­tym Krzyżem Zasługi za wybit­ne zasługi w dziedzinie Teatru i Sztuki na tere­nie całe­go kra­ju). W lat­ach 1951 i 1955 otrzy­mał Nagrodę Państ­wową I stop­nia. W 1953 odz­nac­zony Orderem Sztan­daru Pra­cy I Klasy za zasługi w dziedzinie kul­tu­ry i sztuki.

Został pochowany w Alei Zasłużony­ch (grób 68/69)na Cmen­tarzu Powązkowskim

W cza­sie oku­pacji niemieck­iej całość twór­c­zoś­ci Leopolda Staffa trafiła na niemieck­ie listy proskryp­cyjne jako szkodli­wa i niepożą­dana z przez­nacze­niem do zniszczenia.

Źródło: Artykuł ze strony https://lubimyczytac.pl/autor/24239/leopold-staff

Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=F9lBCHKalDQ
Comments are closed.