W dniach od 2 listopada do 16 listopada 2021 r. w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Jaworznie została przy współpracy Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności wystawiona została wystawa „Kopalnia strajkuje… Strajk i pacyfikacja kopalni Wujek”.
Ekspozycja jest wystawą poświęconą tragedii, jaka miała miejsce 16 grudnia 1981 r. w katowickiej Kopalni „Wujek”. Wystawa składa się z 24 plansz, na których zaprezentowano wiele niepublikowanych dotąd zdjęć z tamtego okresu.
Historia opowiedziana przez twórców wystawy zawiera informację o kryzysie, który nastąpił w PRL na przełomie lat 70. i 80, opisuje powstanie związków zawodowych, „karnawał Solidarności”, wprowadzenie stanu wojennego, „odblokowywanie” zakładów pracy strajkujących na terenie województwa katowickiego, pacyfikację Kopalni „Wujek”. Każdemu z zastrzelonych dziewięciu górników poświęcono osobną tablicę. Na tablicy podsumowującej wystawę przypomniano kolejne procesy funkcjonariuszy plutonu specjalnego ZOMO, którzy w końcu zostali skazani.
Życie przerwane kulą plutonu specjalnego
W tym roku obchodzimy 40. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, oraz 40. rocznicę pacyfikacji kopalni „Wujek”, Zorganizowana przez nas wystawa miała przede wszystkim pokazać młodzieży wydarzenia, które miały miejsce na kopalni „Wujek” w Katowicach 16 grudnia 1981 roku. Wystawa jest interesująca, tym bardziej że pokazuje zabitych górników w ich prywatnym życiu na prezentowanych zdjęciach autorzy pokazują ich takimi jakimi byli na co dzień, zwykli, normalni ludzie, których życie zostało przecięte przez kulę plutonu specjalnego ZOMO
Gdy 13 grudnia 1981 roku o świcie górnicy z katowickiej kopalni „Wujek” przygotowywali się do rozpoczęcia pracy, nie wiedzieli jeszcze o gigantycznej operacji komunistycznej władzy, wymierzonej w „Solidarność” i miliony popierających ją Polaków. Niepewność wzbudziła natomiast informacja o brutalnym zatrzymaniu minionej nocy Jana Ludwiczaka, przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarności”. Po porannym przemówieniu gen. Wojciecha Jaruzelskiego było już jasne, że to efekt stanu wojennego. Wkrótce zaczął się górniczy protest. Stanął nie tylko „Wujek” – na terenie woj. katowickiego strajkowało około 50 zakładów pracy. Władze PRL postanowiły spacyfikować „bunt” górników także po to, by zastraszyć innych. Już 14 grudnia wojsko i milicja przystąpiły do tłumienia protestów. Była to zapowiedź najkrwawszej pacyfikacji w okresie stanu wojennego – masakry przeprowadzonej przez ZOMO na terenie KWK „Wujek”, gdzie strajkowało ok. trzech tys. górników. Decyzję o użyciu siły podjęto 15 grudnia wieczorem, podczas narady Wojewódzkiego Komitetu Obrony. Ogrom sił, które skierowano do kopalni – 1471 funkcjonariuszy MO i ZOMO oraz 760 żołnierzy, dysponujących 22 czołgami i 44 wozami bojowymi – jednoznacznie świadczył o zamiarach komunistów. Początek akcji „odblokowania” kopalni zaplanowano na 16 grudnia.
Największy dramat rozegrał się ok. 12.30, gdy do akcji pacyfikacyjnej skierowano pluton specjalny ZOMO. Funkcjonariusze wyposażeni w pistolety maszynowe zabili sześciu górników. Bilans ofiar śmiertelnych wzrósł potem do dziewięciu – trzech rannych zmarło w szpitalu.
Dziewięć ofiar śmiertelnych i kilkudziesięciu rannych – to krwawy bilans pacyfikacji strajkującej załogi kopalni „Wujek” w Katowicach, przeprowadzonej przez ZOMO i wojsko 16 grudnia 1981 roku, po wprowadzeniu przez ekipę gen. Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego. Najmłodszy z zastrzelonych miał zaledwie 19 lat.
MR
Ilość odsłon: 3098
